Δύο ποιητικές συλλογές της διακεκριμένης ποιήτριας Ντίνας Αμανατίδου παρουσιάσθηκαν πρόσφατα στη Μελβούρνη από τον Ελληνοαυστραλιανό Πολιτιστικό Σύνδεσμο σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας και τον Παναρκαδικό Σύλλογο Μελβούρνης και Βικτωρίας «Ο Κολοκτρώνης».
Παρουσιάζοντας το πρόγραμμα της εκδήλωσης η κ. Κωνσταντίνο Ντούνη ανέφερε:
«Μου δίνει ιδιαίτερη χαρά να σας καλωσορίσω στην σημερινή εκδήλωση όπου παρουσιάζονται δύο καινούριες ποιητικές συλλογές της λογοτέχνιδας Ντίνας Αμανατίδου, «Γυάλινος Κόσμος Εύθραυστος» και «Διάπυρες Εμπειρίες», την επίσημη παρουσίαση των οποίων έχει αναλάβει η κορυφαία μας δημοσιογράφος και φιλόλογος, κ. Βίβιαν Μόρρις.
Αυτή η ιδιαίτερα σημαντική φετινή εκδήλωση στα πλαίσια των πολιτιστικών δραστηριοτήτων της Ελληνο-Αυστραλιανής μας παροικίας, αποτελεί μέρος των εκδηλώσεων του Παναρκαδικού Συλλόγου Μελβούρνης και Βικτωρίας για την απελευθέρωση της Τρίπολης, σε συνεργασία με τον Ελληνο-Αυστραλιανό Πολιτιστικό Σύνδεσμο Μελβούρνης, και τον Σύνδεσμο Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας. Όπως προανέφερα στα Αγγλικά, αυτή η υπέροχη αίθουσα όπου φιλοξενούμαστε σήμερα, αντιπροσωπεύει το θάρρος και την επιμονή των παλαιών αγωνιστών και τιμά τις πρωτοβουλίες των προγόνων τους εδώ στους Αντίποδες.»
Χαιρετισμός Δημήτρη Αλεξόπουλου
Στη συνέχεια ο πρόεδρος του Παναρκαδικού Συλλόγου Μελβούρνης και Βικτωρίας, κ. Δημήτρης Αλεξόπουλος, απηύθυνε χαιρετισμό, λέγοντας:
«Είμαστε ευχαριστημένοι στον Παναρκαδικό Σύλλογο που η παρουσίαση των δύο ποιητικών συλλογών της κ. Ντίνας Αμανατίδου – «Γυάλινος Κόσμος Εύθραυστος» και «Διάπυρες Εμπειρίες» – συνέπεσε να γίνει τον Σεπτέμβριο, και να αποτελέσει μέρος των πολιτιστικών εκδηλώσεων του Συλλόγου μας που γίνονται κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου.
Αυτή είναι η τρίτη κατά σειρά εκδήλωση που γίνεται φέτος. Η πρώτη ήταν, όπως πολλοί θυμόμαστε, η Έκθεση Ζωγραφικής 1ης Γενιάς που έγινε το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου.
Η δεύτερη εκδήλωση ήταν η Γιορτή του Πατέρα, και έγινε το περασμένο Σαββατοκύριακο.
Την ερχομένη Κυριακή, 21η Σεπτεμβρίου, στον Ιερό Ναό «Άξιον Εστίν» θα γίνει Επιμνημόσυνη Δέηση και κατάθεση Στεφάνων προς τιμή των πεσόντων ηρώων της 23ης Σεπτεμβρίου 1821, στην ενδοξότερη μάχη των Ελλήνων της νεότερης Ιστορίας μας. Μετά την κατάθεση στεφάνων θα προσφερθεί γεύμα στα μέλη του Συνδέσμου και στους παρευρισκόμενους σε χωλ της εκκλησίας. Θα χαρούμε να σας δούμε την ημέρα αυτήν.
Η απελευθέρωση της Τριπολιτσάς από τον Κολοκοτρώνη και τους άλλους οπλαρχηγούς στις 23 Σεπτεμβρίου 1821 θεωρείται η αρχή της αποτίναξης της σκλαβιάς, και η χαραυγή της Ελευθερίας των Ελλήνων από την τούρκικη σκλαβιά.
Από τότε οι Έλληνες, και μεταξύ αυτών οι καταγόμενοι από την Αρκαδία, απέκτησαν ακόμη μια μεγάλη εθνική κληρονομιά, την οποία πρέπει να μεταδίδουν στους απογόνους και στις γενιές που έρχονται.
Πρέπει να θυμόμαστε και να υπενθυμίζουμε και στον υπόλοιπο κόσμο ότι η ελευθερία δεν είναι αφηρημένη ιδέα, αλλά ζωτική ενέργεια ζωής.
Κάθε χρόνο οι Αρκάδες όπου γης καλούνται την 23η Σεπτεμβρίου να γιορτάσουν και να τιμήσουν την ένδοξη και λαμπρή αυτή νίκη, καθώς και τους ηρωικούς πεσόντες που έσπασαν τον Οθωμανικό ζυγό, και απέδειξαν στον υπόλοιπο κόσμο ότι το Ελληνικό πνεύμα δεν υποδουλώνεται.
Μετά την δοξολογία και την κατάθεση στεφάνων την Κυριακή, 21 Σεπτεμβρίου, στην εκκλησία του Άξιον Εστίν, οι Αρκάδες και οι φίλοι τους της Μελβούρνης όλοι μαζί θα κλείσουν το επετειακό πρόγραμμα με τον ετήσιο Πανηγυρικό Χορό που θα γίνει την Παρασκευή, 17 Οκτωβρίου, στο πολυτελές Reception “Lincoln of Toorak, Toorak Centre”, και σας καλούμε να συνεορτάσουμε.
Εκ μέρους των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου καλωσορίζουμε την Ντίνα Αμανατίδου με όλο τον πνευματικό οπλισμό της, με το «γύμνασμα της ψυχής και του νου της», που φέρνει σπουδαίες επιδόσεις και άριστες διακρίσεις στο χώρο των γραμμάτων.
Αν όλοι μας έχουμε το αίσθημα της αναγνώρισης, αγάπης και εκτίμησης σε αυτούς που προσέφεραν και αγωνίστηκαν για την πατρίδα μας, η Ντίνα με τα λογοτεχνικά της έργα κάνει κατάθεση ψυχής, αγάπης και εκτίμησης στα πρόσωπα εκείνα που προσέφεραν και γέμισαν την ζωή τους με τον αγώνα για τη διατήρηση των ιδανικών μας, όπως είναι η ελευθερία και ο ανθρωπισμός.
Η αναφορά της Ντίνας σε πρόσωπα και γεγονότα από την παροικιακή μας ζωή, καθώς και σε άλυτα εθνικά θέματα, φανερώνουν τον ευαίσθητο ψυχικό της κόσμο, την πηγαία και αυθόρμητη ποιητική της δύναμη, και την ικανότητά της να αναγνωρίσει, να τιμήσει και να επαινέσει το σωστό.
Σε ευχαριστούμε Ντίνα για το ευρύτερο ποιητικό σου έργο, και για τις εμπειρίες, τις δραστηριότητες και τα επιτεύγματά μας ως ομογένεια στην Αυστραλία που αντανακλώνται σε πολλά ποιήματά σου.
Εκ μέρους όλων των Αρκάδων σου ευχόμαστε να είσαι καλά, να χαίρεσαι τη ζωή και όλα τα μέλη της οικογένειάς σου, και οι ποιητικές συλλογές σου να έχουν μεγάλη επιτυχία.»
Χαιρετισμός Καίτης Αλεξοπούλου
Χαιρετισμό απηύθυνε και η κ. Καίτη Αλεξοπούλου, Πρόεδρος του Ελληνο-Αυστραλιανού Πολιτιστικού Συνδέσμου Μελβούρνης, λέγοντας:
Σήμερα η γνωστή και αγαπητή μας ποιήτρια και συγγραφέας, Ντίνα Αμανατίδου προσθέτει στην πλούσια Λογοτεχνική της δημιουργία άλλες δύο Ποιητικές Συλλογές- Γυάλινος Κόσμος Εύθραυστος και Διάπυρες Εμπειρίες.
Και οι δύο συλλογές προβάλλουν την ευαισθησία και την δημιουργική φαντασία της Ντίνας στα σύγχρονα προβλήματα του ανθρώπου και είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς σε ποια από τις δύο δίνει μεγαλύτερη σκέψη και έκφραση. Και οι δύο τους, ακτινοβολούν τον πνευματικό και συναισθηματικό κόσμο της συγγραφέα.
Η ιδιαίτερη κρίση και η γνώση που χαρακτηρίζουν το λογοτεχνικό έργο της Ντίνας, της δίνουν την εξαιρετική ικανότητα να λέει πολλά και πολύ σημαντικά πράγματα, με πολύ λίγα λόγια. Τέτοιες σκέψεις της τις βρίσκουμε και στις σημερινές ποιητικές της συλλογές. Αναφέρομαι στο τρίστιχο ‘Οι χαμένοι…’, καθώς και στο ποίημα ‘Αποδημία’ από την ποιητική συλλογή «Διάπυρες Εμπειρίες», στα οποία γράφει:
Οι χαμένοι…’
Οι μετανάστες έπαιξαν την τύχη τους
στα χαρτιά μια παρτίδα…
Και τελικά έμειναν χωρίς πατρίδα!
Αποδημία
Η μετανάστευση
είναι επιδημία
προς την αποδημία.
Εθνική αιμορραγία
της χώρας την οποία
προσβάλλει.
Και στην Ποιητική Συλλογή «Γυάλινος Κόσμος Εύθραυστος», γράφει στο δίστιχο
Σχήμα οξύμωρο:
Παντρεύτηκε την Ευτυχία,
και δυστύχησε…
Στο ίδιο πνεύμα κινείται και το επίγραμμα
Αλλαγή
Γεννιόμαστε γυμνοί
και φεύγουμε ντυμένοι.
Γεννιόμαστε αγνοί,
και φεύγουμε μιασμένοι.
Τέτοια αποφθέγματα και φιλοσοφημένα γνωμικά διαβάζουμε πολλά στο λογοτεχνικό έργο της Ντίνας Αμανατίδου.
Δεν είναι εύκολο να αναφερθεί κανείς με πληρότητα και αρτιότητα σε όλα τα σχήματα λόγου που έχει δημιουργήσει η Ντίνα. Σε όλα της όμως μπορούμε να διακρίνουμε τον ευαίσθητο ψυχικό κόσμο, την ανωτερότητα και τον τρόπο που αγγίζει το τέλειο, το ωραίο, το χρήσιμο και το παραδειγματικό.
Διακρίνουμε την αναβλύζουσα ποιητική δύναμή της και ικανότητα να εκφρασθεί, να τιμήσει και να επαινέσει το αληθινό, αλλά και να ταχθεί ενάντια στην αδικία και την εκμετάλλευση.
Τελειώνοντας θα ήθελα να συγχαρώ την Ντίνα για την εκλογή να στολίσει το εξώφυλλο της ποιητικής συλλογής «Διάπυρες Εμπειρίες» με το έργο τέχνης του ζωγράφου Angy Labiris, που είχε συμπεριληφθεί στην έκθεση Τέχνης «Antipodean Palette» 2014. Αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα προς μίμηση για τους Λογοτέχνες που εκδίδουν βιβλία να χρησιμοποιούν τα έργα νέων καλλιτεχνών που προβάλλονται στην έκθεση τέχνης «Antipodean Palette» που διοργανώνει ετησίως ο Ελληνο-Αυστραλιανός Πολιτιστικός Σύνδεσμος Μελβούρνης.
Καλωσορίζουμε τις δύο νέες ποιητικές συλλογές στο ψηφιδωτό της λογοτεχνικής δημιουργίας της Διασποράς και ευχόμαστε ο δρόμος τους να είναι επιτυχής και μακρύς. Στην δε συγγραφέα, Ντίνα Αμανατίδου, της ευχόμαστε να είναι πάντα υγιής, με καλή διάθεση και δημιουργική στην ζωή της.
Χαιρετισμός Θύμιου Χαραλαμπόπουλου
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας κ. Θύμιος Χαραλαμπόπουλος ανέφερε στον χαιρετισμό του τα ακόλουθα:
Ακούραστη δημιουργός η Ντίνα Αμανατίδου, μας έδωσε άλλη μια «συγκομιδή»της πνευματικής της δημιουργίας. Δύο νέες ποιητικές συλλογές.
Η Ντίνα Αμανατίδου γνωρίζει πολύ καλά την τέχνη της ποιητικής γραφής και μπορεί να δώσει στα ποιήματά της την ποιότητα εκείνη που τα καθιστούν άνετα, αποδεκτά κι από τον πλέον δύσκολο αναγνώστη. Αυτό δεν το παρατηρούμε μόνο στα βιβλία που παρουσιάζουμε σήμερα, αλλά το έχουμε διαπιστώσει και σε όλη την προηγούμενη γραφή της.
Προσεγμένος στίχος, λέξεις κατάλληλες και στη σωστή τους έννοια. Στη θεματολογία των ποιημάτων δεν λείπει ούτε η προβληματική, ούτε η κοινωνική διάσταση των συμβολισμών και των αλληγοριών.
Μέσα σε πολλά ποιήματα των συλλογών βρίσκεται η ίδια η ζωή, τα γεγονότα που ζούμε και μας τεντώνουν πολλές φορές σα λάστιχο, που μας ματώνουν, που μας τυραννούν… Η ποιήτρια σταματάει στις στάσεις ζωής, κυνηγώντας επίμονα τις θύμησες που την άφηναν ξάγρυπνη να ονειρεύεται το κάθε τι γύρω της απ’ όλα όσα τα μάτια και ο νους της βλέπουν και παρατηρούν.
Σε πολλά ποιήματα θα νοιώσουμε την ίδια την ποιήτρια γιατί κάνει τολμηρές καταδύσεις στα άδυτα της ψυχής και ψάχνει νά ’βρει τις σκουριασμένες άγκυρες του χρόνου και να τις ανελκύσει…
Η Ν. Αμανατίδου γράφει με πολλή ανθρωπιά και είναι αληθινή, και γι’ αυτό καταφέρνει να συγκινεί τον αναγνώστη. Μέσα στα ποιήματά της βλέπουμε ευαισθησίες, ευγενικά αισθήματα, αναδεικνύει αξίες, λυτρωτικά μηνύματα και ιδανικά, φιλοσοφικούς στοχασμούς, ευγένεια, αξιοπρέπεια, εντιμότητα, καλοσύνη, κι όλα τα ανώτερα αισθήματα που καταξιώνουν τον άνθρωπο.
Διάβασα προσεχτικά όλα τα ποιήματα των δύο συλλογών, όχι τόσο για να απολαύσω τη μελωδία της στιχουργικής τέχνης της Ντίνας, όσο για να ανακαλύψω το μυστικό της κίνητρο που επί τόσα χρόνια διατηρεί αμείωτη την ένταση του προβολέα της πνευματικής της δημιουργίας.
Νομίζω,-το πιστεύω- πως η Ντίνα δεν είναι εύκολη δημιουργός, και αυτό το λέω, δεν είναι εύκολη για όσους δεν αρκούνται σε μια απλή ανάγνωση των ποιημάτων της. Πάλι, νομίζω πως η Ντίνα δε γράφει για να πούμε «μπράβο τι ωραία τα λέει»!… Αμφιβάλλω αν θέλει και να διδάξει… Δεν είναι ηθικολόγος, ούτε παριστάνει το δάσκαλο. Η Ντίνα γράφοντας ερευνά, θέλει να περπατήσει τον απροσπέλαστο Λαβύρινθο της ανθρώπινης ψυχής… Αυτό το δαιδαλώδες άγνωστο, που τόσοι και τόσοι θέλησαν να το εξερευνήσουν, που όμως τις πιο πολλές φορές ο μίτος της Αριάδνης κόπηκε και τους εγκατέλειψε στη μέση, μοιραίους οδοιπόρους μιας μάταιης προσπάθειας. Πιστεύω πως την ίδια αγωνία φαίνεται να έχει και η Ποιήτριά μας!..
Η ποίησή της πότε μεταμορφώνεται σε χαρά κι ελπίδα, και πότε καταλήγει σε στοχαστική διάθεση για τη ζωή, και τον κόσμο γύρω μας. Όλα μαζί, ελπίδα, χαρά, πόνος, απελπισία, αγωνία για τον άνθρωπο, προσδοκία, πίστη, μεταφυσική, ενώνονται και συνθέτουν μια υπέροχη κοινωνική ποίηση…
Με όλα όσα η Ντίνα μάς έχει προσφέρει όλα αυτά τα χρόνια- κοντά εξήντα – εγώ σαν άνθρωπος που ζω μέσα στην παροικία μας, και σαν Μεσσήνιος -έτσι να πούμε κι ένα καλό λόγο για τον τόπο μας – είμαι υπερήφανος και θέλω να της πω ένα τρανό ευχαριστώ από καρδιάς, για τη μεγάλη πνευματική της προσφορά στην παροικία μας, στον Απόδημο Ελληνισμό, και γενικότερα στα ελληνικά γράμματα!
Στη συνέχεια η κ. Ντούνη παρουσίασε την κ. Μόρρις, λέγοντας:
«Η Βίβιαν Μόρρις γεννήθηκε στη Μυτιλήνη της Λέσβου όπου ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές της. Μετά την εγκατάστασή της στη Μελβούρνη, συνέχισε τις σπουδές της – Νεοελληνικά, και στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης. Για τις άριστες ακαδημαϊκές επιδόσεις της, τιμήθηκε με το Βραβείο «Αλεξάνδρα Βραχνά».
Δίδαξε την Ελληνική γλώσσα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, και υπήρξε ιδρυτικό μέλος και Εκτελεστική Διευθύντρια του Ανοιχτού Πανεπιστήμιου Αυστραλίας. Ακολουθούν μερικές από τις εξέχουσες επιτυχίες της:
Ο πρώτος τόμος, «Πορτρέτα Ελλήνων στους Αντίποδες», καθρεφτίζει την εξαιρετική προσφορά της στην καταγραφή της παροικιακής ιστορίας μας και την καθιερώνει ως συγγραφέα με περισσό ταλέντο και ευαισθησία.
Δεν χωράει αμφιβολία, όμως, ότι εμείς την ξέρουμε και την θαυμάζουμε ως πρωτοπόρο – πιονιέρο – της ελληνο-αυστραλιανής δημοσιογραφίας, διότι είναι η πρώτη γυναίκα δημοσιογράφος που μπήκε και καθιερώθηκε στα ανδροκρατούμενα ελληνο-αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης.
Η ευρεία γνώση των θεμάτων που απασχολούν την παροικία και την ευρύτερη κοινωνία, και η ευαισθησία της προς τις ανάγκες όλων των γενεών της ομογένειας της Αυστραλίας, την έχουν καταστήσει μαχητικό συνήγορο υπεράσπισης των δικαιωμάτων και των ενδιαφερόντων των Ελλήνων της Αυστραλίας.
Τιμήθηκε με το «Αριστείο Χελλένικ», καθώς και με το Βραβείο «Victorian Government Award for Excellence in Multicultural Affairs», για την προώθηση του πολυπολιτισμού μέσω της δημοσιογραφίας.»
Παρουσίαση των συλλογών από την Βίβιαν Μόρις
Η κ. Μόρρις παρουσιάζοντας τις δύο ποιητικές συλλογές «Γυάλινος Κόσμος Εύθραυστος» και «Διάπυρες Εμπειρίες», της Ντίνας Αμανατίδου ανέφερε:
Oι δύο τελευταίες ποιητικές συλλογές της Ντίνας Αμανατίδου «Γυάλινος Κόσμος Εύθραυστος» και «Διάπυρες Εμπειρίες», είναι ακόμη δύο πολύτιμες πέτρες στο εντυπωσιακό ψηφιδωτό του μακρόχρονου έργου της.
Εισαγωγικά, θα ήθελα να πω ότι η Ντίνα δεν έχει παύσει, όλα αυτά τα χρόνια, να με εκπλήσσει – και μαζί με μένα πολλούς άλλους – είναι βέβαιο – με την ευρηματικότητά της, την αστείρευτη, πραγματικά έμπνευσή της, την ατέρμονη επιμονή και εμμονή, στο ζητούμενο, την αναλυτική τέχνη , αλλά και την ευαισθησία που προσεγγίζει πανανθρώπινα θέματα που την απασχολούν από την αρχή της δημιουργικής της πορείας.
Από τα πιο χαρακτηριστικά, ο ξεριζωμός του ανθρώπου από τα πάτρια εδάφη, με συγκεκριμένο προορισμό τους Αντίποδες της γης.
Αγγίζοντας το νευραλγικό αυτό σημείο της θεματολογίας της, δεν θα πρέπει ίσως να μας διαφύγει, ότι η προσωπική της συνάντηση με την εμπειρία της ξενιτιάς, που είναι διάχυτη κι στις δύο ποιητικές συλλογές που διερευνούμε σήμερα, την οπλίζει με το εργαλείο της αυθεντικότητας, της άμεσης, και διάπυρης συχνά εμπειρίας του μετανάστη της πρώτης γενιάς, των περισσότερων δηλαδή από μας που είμαστε εδώ σήμερα.
Μ’ αυτόν τον τρόπο, χωρίς ίσως να το επιδιώκει συνειδητά, μας αφοπλίζει από την εκδοχή να αμφισβητούμε την αλήθεια και τη βαθύτητα του περιεχομένου των όσων με τόση δεξιοτεχνία εκφράζει στον ποιητικό της λόγο.
Σταματώ στο ποίημα της Συλλογής «Γυάλινος Κόσμος – Εύθραυστος»
Και στο ποίημα που φέρει τον τίτλο «Φεύγοντας» σελ 68.
Για αποσκευές πήραμε πολλά κεντίδια,
ακριβά ενθυμήματα, τις αναμνήσεις μας,
φεύγοντας από την αιχμαλωσία της βαριάς
φτώχειας που νέκρωνε τις ελπίδες μας…
Βαριές οι θύμησες που με τα χρόνια
στοιχειώνουν στο πεθαμένο χθες.
Θρηνώντας ακατάπαυστα τον φυγεμό
μιας αβίωτης ζωής στην πατρίδα.
Αφήνοντας πίσω κομμάτια του Είναι μας.
Εκεί πέρα ποθούσαμε να ζήσουμε…
Πυρακτωμένες οι θύμησες βγαίνουν
βογκώντας στις αλίκτυπες θάλασσες
της απόγνωσης και μας βουλιάζουν
στις κατακόμβες μιας σάπιας Μνήμης.
Χρόνια οδεύουμε απεγνωσμένα ζητώντας
ένα ελάχιστο κομμάτι ευτυχίας,
μην και γλυκάνει η πίκρα της φυγής,
που μας άφησε στυφά τα χείλη, άφωνα,
περιπαίζοντας τη μισερή ζωή μας.
Παίγνια στα φαντάσματα των αναπολήσεων…
Έντονα διαγράφεται στο ποίημα αυτό, το κοινό όνειρο των μεταναστών, τα αίτια της μετανάστευσης, χρησιμοποιώντας εύστοχες, ακριβείς και περιεκτικές εικόνες, που ο λυρισμός δεν τις απογυμνώνει από την πυρακτωμένη και αδιαφιλονίκητη αλήθεια, όπως για παράδειγμα « φεύγοντας από την αιχμαλωσία της βαριάς φτώχειας που νέκρωνε τις ελπίδες μας».
Υπάρχει μια συνεχής αναζήτηση ευτυχίας, έστω και ψηγμάτων για να δικαιολογήσει και να γλυκάνει την πίκρα της φυγής.
Θα ήθελα να αναφερθώ και σ’ ένα άλλο ποίημα της δεύτερης συλλογής «Διάπυρες Εμπειρίες», όπου είναι φανερή η προσπάθεια της δημιουργού να σκύψει και ν’ ακουμπήσει με κατανόηση στις «αλγεινές αποφάσεις» των μεταναστών που είναι και ο τίτλος του ποιήματος.
Αλγεινές αποφάσεις
Δεν φταίμε εμείς που φύγαμε.
Μας έδιωξαν οι καταστάσεις,
και τα αχαλίνωτά μας όνειρα
να επιβιώσουμε ανθρωπινότερα,
σε ξένα μέρη, και άξενες πατρίδες.
Το όνειρο μάς μάγεψε με το ταξίδι,
και τελικά σαλπάραμε στου Νότου
τις αλίκτυπες τις θάλασσες απάτριδες!
Δέσμιοι μέσα στην ομηρεία μας,
κι’ αδέσποτοι ακόμα κι’ από τη Μοίρα.
Τώρα, οι ελπίδες του γυρισμού όλες νεκρές,
σε μια επώδυνη ζωή που πάει να δύσει.
Η ξένη γη μας γήτεψε και μείναμε
κατάδικοι στα πλούσια της καλούδια.
Χωρίς επιστροφή, όμηροι στα μαύρα ξένα.
Εδώ επεκτείνεται ξανά στα αίτια της μετανάστευσης στις επώδυνες, αλγεινές τις ονομάζει η ίδια, αποφάσεις, που υπαγόρευαν οι συνθήκες που επικρατούσαν στην Ελλάδα και ο πόθος των ανθρώπων για μια ανθρωπινότερη ζωή στα ξένα.
Εμπεριέχει, επίσης, ένα στοιχείο κοινό στην πλειονότητα των Ελλήνων της μαζικής μετανάστευσης, τον πόθο για την επάνοδο στην πατρίδα, καθώς επίσης και τη διάψευση αυτού του ονείρου, με θαυμαστή περιεκτικότητα, εύστοχη διατύπωση και εκφραστική οικονομία, επιτυγχάνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο, να φωτίσει την ουσία και μόνο των πραγμάτων, κυρίως όμως την Αλήθεια.
Στο ποίημα «Κατά φαντασίαν…» της πρώτης συλλογής «Γυάλινος κόσμος – Εύθραυστος», βρίσκουμε την ποιήτρια να συμμετέχει ενεργά στο έργο της Μετανάστευσης που απλώνει μπροστά μας, διαλύοντας και την πιο μικρή υπόνοια της μη συμμετοχής της.
Κατά φαντασίαν…
Η αυγή που περίμενα
ποτέ δεν έφτασε…
Έμενα ξάγρυπνη για να τη δω
να έρχεται νύχτες κατασκότεινες,
ή αστεροφωτισμένες, μαγικές…
Με το μεγάλο όραμα καψούλα
να ταξιδεύει στο Διάστημα,
για να ανακαλύψω νέους
πλανήτες. Μα πλανεύτηκα!
Δε με χωρούσε ποτέ Τίποτα.
Καθώς και η Πατρίδα…
Πήρα όλα μου τα όνειρα
μέσα σε μια μικρή βαλίτσα
και έφυγα, για να ανασάνω
από τη Μοίρα μου!
Και πλούτισα μόνο με όνειρα…
Σε πρώτο πρόσωπο, αναμφισβήτητα σε τόνο και ύφος προσωπικό, δίνει την αρχή, την εξέλιξη και το τέλος του έργου που φέρνει την επιγραφή «Μετανάστευση».
Η ευρηματικότητά της, η ευαισθησία της, η στενή και πολύχρονη επαφή της με το θέμα της μετανάστευσης, αλλά και οι προσωπικές της διάπυρες εμπειρίες, φαίνεται να την έχουν εμπλουτίσει με όλα τα απαραίτητα εφόδια να ανακαλύπτει όλο και κάποιες άλλες πτυχές του θέματος ή και να παρουσιάζει τις ίδιες με μια φρεσκάδα, όμως και σφρίγος που εκπλήσσει.
Η συνοπτικότητα με την οποία εκφράζονται καθολικές αλήθειες, σίγουρα είναι ένα από τα πιο δυνατά σημεία στον ποιητικό λόγο της Ντίνας Αμανατίδου. Παράδειγμα, στο παραπάνω ποίημα που μόλις είδαμε« Δεν με χωρούσε Τίποτα./ Καθώς και η Πατρίδα..
Και πιο κάτω, στο τέλος, καταληκτικά: «Και πλούτισα μόνο με όνειρα…»
Η παγερή αλήθεια που εκφράζεται με διάθεση αυτοσαρκασμού.
Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ένα άλλο ζωτικής σημασίας για την ίδια θέμα που έχει πάρει περίοπτη θέση στον εντυπωσιακό κορμό του έργου της.
«Στις Διάπυρες εμπειρίες», στο ποίημα με τίτλο «Μάταιη θυσία» δίνει πολύ περιεκτικά και εύστοχα το θέμα της φιλίας υπογραμμίζοντας πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος της απογοήτευσης, όταν ειδικά προσφέρεις σ’ αυτήν, ολόκληρο τον εαυτό σου.
Ας την ακούσουμε:
Πιστέψαμε πολύ
στον άνθρωπο…
Στη συμμετοχή
και στη συνύπαρξη,
τόσο που προσφέραμε
ολόκληρο τον εαυτόν μας,
μέχρι εξάντλησης.
Πόσο μάταιη όμως η θυσία…
Μέσα στο κεφάλαιο βέβαια των ανθρώπινων σχέσεων είναι και ένα θεμελιώδους σημασίας θέμα, ο Έρωτας, με το οποίο δεν φαίνεται να ασχολείται ιδιαίτερα η δημιουργός, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν το αγγίζει.
Στη συλλογή «Διάπυρες Εμπειρίες», και στο ποίημα που φέρει τον τίτλο «Επιδράσεις…» φωτίζει την εγωιστική πλευρά του έρωτα:
Ένα χαμόγελο,
μια κουβέντα καλή,
μια νέα γνωριμία,
ένας ήρεμος άνθρωπος,
αλλάζουν τελικά
τη ζωή σου…
Σπάζοντας
την άθλιά σου
στατικότητα…
Χαλώντας όμως
τη ζωή κάποιων άλλων,
που όλα αυτά
τους τα στερείς άστοργα,
χωρίς ούτε καν
να το υποψιάζεσαι.
Υποδουλωμένη
στον εαυτόν σου…
Μιλά βέβαια εδώ για την απόκτηση ευτυχίας σε βάρος κάποιου άλλου, με την προϋπόθεση ότι όντως υπήρχε ευτυχία. Γιατί αλλιώς πώς μπορεί κανείς να κλέψει κάτι όταν δεν υπάρχει, και πολύ περισσότερο όταν δεν υπήρξε ποτέ;
Θα ήθελα τώρα να ελαφρύνω λίγο το κλίμα, σταματώντας στο ποίημα «Συζυγίες…». Εδώ φυσικά κάνει λογοπαίγνιο η ποιήτρια, φωτίζοντας μια πλευρά των συζυγικών σχέσεων, θα έλεγα με χιούμορ που είναι μέσα στα πλαίσια του πραγματικού και όχι της υπερβολής.
Στο σπίτι δεν μιλάμε συνήθως
γιατί είμαστε απασχολημένοι…
Έξω δεν μιλάμε, γιατί μιλάμε
διαρκώς με τους γύρω μας.
Στο αυτοκίνητο σπάνια μιλάμε,
διότι η οδήγηση απαιτεί προσοχή.
Φτάνοντας στο σπίτι δεν μιλάμε,
διότι είμαστε κουρασμένοι…
Ακούμε τα νέα, τα επίκαιρα,
ό,τι τελικά μας ενδιαφέρει…
Στο πρωινό δεν μιλάμε,
διότι διαβάζουμε εφημερίδες.
Στο ίδιο ποίημα, πηδά από τον ανάλαφρο και περιπαιχτικό τόνο των δίστιχων σε δύο τρίστιχα όπου ο τόνος της ακούγεται καθαρά στοχαστικός:
Η ζωή μας περνάει και φεύγει,
κι’ εμείς την βλέπουμε άβουλοι
να διαβαίνει και να την χάνουμε.
Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας
τα χάσαμε διαβιώνοντας εντοιχισμένοι
σε μια βαριά, ασφυκτική σιωπή…
Δεν θα ήθελα να κλείσω την αναφορά μου στο έργο της Ντίνας Αμανατίδου, στις δύο αυτές συλλογές, χωρίς να σας δώσω τον δικό της ύμνο στην Αγάπη που αναμφίβολα είναι και το βαθύτερο νόημα της ζωής.
Καθολική Αγάπη
Όταν έχεις αγάπη στην καρδιά
σε βοηθά να κρίνεις καθαρά
όλα τα μικροπρεπή ανθρώπινα.
Η ψυχή σου πετά σε κόσμους
που δεν σε πληγώνει τίποτε πια.
Ούτε οι κακίες, και οι φωνασκίες,
των φθονερών, πικρών ανθρώπων.
Διότι μέσα σου φτάνει ο λυτρωμός,
κι’ όλα μετουσιώνονται σε αγάπη,
αφού τα εξαγνίζει η καλοσύνη…
Αγαπάς ολόκληρο το Σύμπαν,
και συμπονάς τους πικρούς θνητούς.
Δεν έχει πλέον ασφυκτικά σύνορα
ο ευδαιμονιστικός Κόσμος μας…
Βρίσκεις διέξοδο στο να αγαπάς
ολόκληρη τη δημιουργία…
Μαζί και το Δημιουργό της…!
Πιστεύω ότι το ποίημα αυτό εμπεριέχει όλον τον πλούτο των διδαγμάτων της ζωής που η Ντίνα Αμανατίδου είχε την ιδιαίτερη λεπτότητα, ευφυΐα – σοφία θα τολμούσα να πω, να εμβαθύνει, να τα αφομοιώσει και να μας τα μεταδώσει μέσα από τον ποιητικό της λόγο. Αυτό το επέτυχε χωρίς υπερβολικούς κραδασμούς, χωρίς εκκωφαντικές φωνασκίες, αλλά με φωνή καθάρια, με λόγο λιτό, με ύφος απλό και απόλυτη κατανόηση της ανθρώπινης φύσης, του αληθινού και πραγματικού νοήματος της ζωής.
Τα ποιήματά της απεικονίζουν μια πραγματικότητα που με θαυμαστή ευρηματικότητα, ευαισθησία και εκφραστική άνεση απλώνει μπροστά μας.
Όλοι γινόμαστε κοινωνοί του έργου που στήνει στη σκηνή της συνείδησης, ανιχνεύοντας πάντα να βρει τις πραγματικές αξίες της ζωής, να καυτηριάζει τα κακώς έχοντα, τις ανθρώπινες ενίοτε αδυναμίες χωρίς όμως να παύσει να νοιάζεται και να μεριμνά για τον ίδιο τον άνθρωπο. Διεισδύει στα μύχια της ανθρώπινης ψυχής. Φωτίζει τα προβλήματα της εποχής μας, πολλά προϊόντα της εξέλιξης και του ευδαιμονισμού.
Όλα αυτά χωρίς εξάρσεις και τόνους υψηλούς… Αντίθετα η προσέγγισή της, ακόμη κι’ όταν το περιεχόμενο είναι καυστικό, γίνεται με πλήρη επίγνωση της ανθρώπινης φύσης, με κατανόηση των ανθρώπινων αδυναμιών, αλλά και των προσταγών της Μοίρας που η ίδια πιστεύει στον αδιαφιλονίκητο ρόλο της.
«Έχω κατηγορηθεί» μου είπε πρόσφατα, «ότι είμαι απαισιόδοξη. Ότι τα ποιήματά μου αποπνέουν θλίψη. Δεν κάνω όμως τίποτε άλλο από το να βλέπω τα πράγματα όπως είναι. Μιλώ για την Αλήθεια και αυτήν μόνο».
Προσωπικά πιστεύω ότι μέσα από την πραγματική ενατένιση των πραγμάτων, όσο σκληρή κι’ αν είναι αυτή, επέρχεται τελικά η κάθαρση. Και αυτό είναι ένα δώρο από μέρους της ποιήτριας προς όλους εμάς. Νομίζω ότι θα πρέπει να τη συγχαρούμε και να της απευθύνουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ!»
Η ποιήτρια Ντίνα Αμανατίδου
Η Ντίνα Αμανατίδου γεννήθηκε στον Μελιγαλά, κωμόπολη της Μεσσηνίας Πελοποννήσου. Μετά την αποπεράτωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Αθήνα, το 1958 μετανάστευσε στην Αυστραλία, και έκτοτε ζει στην Μελβούρνη με την οικογένειά της. Λογοτεχνικά της έργα έχουν δημοσιευθεί σε εφημερίδες και περιοδικά της Αυστραλίας, της Ελλάδας, των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά, και έχουν περιληφθεί σε πολλές Ανθολογίες. Διηγήματα και ποιήματά της έχουν διδαχθεί, και συνεχίζουν να διδάσκονται σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και σε πανεπιστήμια. Η Ντίνα έχει ολοκληρώσει τον κύκλο σπουδών στην ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Νέας Αγγλίας, Νέα Νότια Ουαλία, και έχει διδάξει ελληνική γλώσσα σε Γυμνάσια της Μελβούρνης.
Το λογοτεχνικό έργο της Ντίνας Αμανατίδου επεκτείνεται σε μια χρονική περίοδο 56 χρόνων, απαρτίζεται από 24 βιβλία, τρία από τα οποία γνώρισαν επανειλημμένες επανεκδόσεις. Το λογοτεχνικό της έργο καλύπτει την ποίηση, το διήγημα, τις σκόρπιες σκέψεις (στοχασμούς) και το θεατρικό έργο. Έργα της Ντίνας έχουν βραβευθεί σε λογοτεχνικούς διαγωνισμούς στην Αυστραλία και στην Ελλάδα, και της έχουν απονεμηθεί τιμητικές διακρίσεις από ελλαδικούς λογοτεχνικούς φορείς και ομογενειακούς φορείς στην Αυστραλία.
Επιστέγασμα των αναγνωρίσεων αυτών αποτελεί η απονομή στην Ντίνα Αμανατίδου από την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Αυστραλίας του «Medal of the Order of Australia» το 2011, την ημέρα των γενεθλίων της Βασίλισσας Ελισάβετ, για τη συμβολή της στον Πολυπολιτισμό στην Αυστραλία με το λογοτεχνικό της έργο. Αυτό αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για την ίδια, αλλά και για τον Ελληνισμό της Διασποράς γενικά. Η σημασία της απονομής αυτού του Μεταλλίου έχει πολλές διαστάσεις. Πρώτον, αποτελεί ένδειξη πως το ταλέντο και η ταπεινοφροσύνη εκτιμούνται και αναγνωρίζονται. Επιπλέον, έρχεται ως επιβεβαίωση πως η λογοτεχνία αναγνωρίζεται από τις κρατικές αρχές, καθότι παρέχει ελπίδα, ανακούφιση και πνευματική ανάταση σε πολλούς ανθρώπους. Το γεγονός ότι η Αυστραλιανή Κυβέρνηση αναγνώρισε το έργο μιας Ελληνίδας λογοτέχνιδας με την απονομή του σημαντικού αυτού Μεταλλίου αποτελεί ένδειξη πως εμείς, με άλλα λόγια οι συγγραφείς, οι ερευνητές, ο Ελληνο-Αυστραλιανός Σύνδεσμος και ο Σύνδεσμος Ελλήνων Συγγραφέων Αυστραλίας, επιτελούμε ένα σημαντικό έργο, που συμβάλλει στη ζωτικότητα και πολυεδρικότητα της πολιτιστικής ζωής αυτής της χώρας.
Η ποιήτρια ευχαριστεί
Η εκδήλωση έκλεισε με την λογοτέχνιδα Ντίνα Αμανατίδου, την οποία η Κωνσταντίνα Ντούνη κάλεσε στο βήμα για το δικό της μήνυμα και τις ευχαριστίες.
Καταφανώς συγκινημένη από τα όσα ειπώθηκαν για το έργο της, αλλά και από την θαυμάσια απόδοση στην αγγλική γλώσσα από την Κωνσταντίνα Ντούνη κάποιων ποιημάτων από τις δύο ποιητικές συλλογές που παρουσιάσθηκαν, η Ντίνα Αμανατίδου μίλησε ως ακολούθως:
«Αγαπητοί μου συμπατριώτες, φίλες και φίλοι, σας ευχαριστώ ειλικρινά που με τιμήσατε με την παρουσία σας στην παρουσίαση των δύο νέων βιβλίων μου «Γυάλινος Κόσμος – Εύθραυστος» και «Διάπυρες Εμπειρίες». Εκτιμώ ειλικρινά την ανταπόκρισή σας.
Αγαπητή μου Βίβιαν, σε ευχαριστώ από καρδιάς για τον τρόπο με τον οποίο προσέγγισες τις δύο νέες ποιητικές μου συλλογές, με την εμπεριστατωμένη ομιλία σου, η οποία με συγκίνησε βαθύτατα. Γνωρίζω πόσο χρονοβόρα, και απαιτητική είναι η παρουσίαση δύο βιβλίων, γι’ αυτό σου είμαι ευγνώμων. Να είσαι καλά, και να συνεχίσεις την προσφορά σου στα ελληνικά γράμματα, την οποία κάνεις για δεκαετίες τώρα από διάφορα μετερίζια.
Για τους λογοτέχνες είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον να δουν, στην πρώτη παρουσίαση του έργου τους, πώς οι άλλοι το προσεγγίζουν και το αξιολογούν. Γιατί κάθε πνευματικό έργο αποτελεί κατάθεση ψυχής για το δημιουργό του, προσφορά, μικρή ή μεγάλη, στους συνανθρώπους του, συγκαιρινούς και μελλοντικούς. Είναι τα πνευματικά μας ίχνη που αφήνουμε πίσω μας, που ίσως για κάποιους να καταστούν η αφετηρία μιας περαιτέρω αναζήτησης για τον σκοπό, και τον προορισμό, της ύπαρξής μας σε αυτόν τον εύθραυστο μεν, αλλά όμορφο κόσμο, ακόμα και αν οι εμπειρίες που αποκομίζουμε είναι διάπυρες.
Ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ στον Παναρκαδικό Σύλλογο Μελβούρνης και Βικτωρίας «Ο Κολοκοτρώνης», το Διοικητικό Συμβούλιο του οποίου, υπό την Προεδρία του κ. Δημήτρη Αλεξόπουλου, ένταξε αυτήν την εκδήλωση στο πρόγραμμα εκδηλώσεων για την απελευθέρωση της Τριπολιτσάς, το πρώτο μεγάλο επίτευγμα της Επανάστασης του 1821. Τους ευχαριστώ όλους από καρδιάς και για τη διάθεση της θαυμάσιας αυτής αίθουσας, η οποία έχει καταστεί κέντρο πολιτιστικών εκδηλώσεων στην παροικία της Μελβούρνης.
Ευχαριστώ την Πρόεδρο του Ελληνο-Αυστραλιανού Πολιτιστικού Συνδέσμου Μελβούρνης, την ακαταπόνητη κ. Καίτη Αλεξοπούλου, καθώς και το Διοικητικό Συμβούλιο, που με τόσο ζήλο προωθούν τα ελληνικά γράμματα.
Για τον ίδιο λόγο ευχαριστώ και τον κ. Θύμιο Χαραλαμπόπουλο, Πρόεδρο του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών και Συγγραφέων Αυστραλίας, και τους συνεργάτες του. Η παροικία μας πρέπει να είναι υπερήφανη για τους δύο αυτούς οργανισμούς, που βρίσκονται στο επίκεντρο της πολιτιστικής δραστηριότητας της παροικίας μας.
Ευχαριστώ την λογοτέχνιδα και πανεπιστημιακό κ. Κωνσταντίνα Ντούνη, για τον άψογο συντονισμό της όλης εκδήλωσης, καθώς και για τις υπέροχες μεταφράσεις κάποιων ποιημάτων από τα νέα μου βιβλία.
Ευχαριστώ τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης της παροικίας μας, Νέο Κόσμο, Τα Νέα, Ράδιο Ελλάς-3ΧΥ, για τις ανακοινώσεις, και την αγαπητή μας Ρένα Φραγκιουδάκη για τη συνέντευξη της Παρασκευής. Επίσης το Ράδιο SBS για τις ανακοινώσεις, και τον κ. Σωτήρη Χατζημανώλη για τη συνέντευξη από τον ίδιο σταθμό. Ευχαριστώ επίσης τον Δρα Χρήστο Φίφη για τη συνέντευξη που μου πήρε από τον ραδιοφωνικό σταθμό 3ΖΖΖ πριν αναχωρήσει για την Ελλάδα, καθώς και τις ανακοινώσεις και τη συνέντευξη του κ. Καψάλη από τον ίδιο σταθμό.
Θερμά ευχαριστώ την κ. Άντζελα Τσώνη, η οποία επάξια συνεχίζει την προώθηση του παροικιακού βιβλίου που είχε αρχίσει ο αείμνηστος σύζυγός της Θεόδωρος Τσώνης με τις «Εκδόσεις Τσώνη».
Ευχαριστώ τους Διευθυντές του Τυπογραφείου Venus Press, και καλούς φίλους Διονύση και Βενέτα Κωστοπούλου, για την θαυμάσια εκτύπωση των δύο νέων ποιητικών συλλογών, και για την άψογη εμφάνιση των δύο βιβλίων.
Ευχαριστώ θερμά τον εξαίρετο ζωγράφο Άντζη Λαμπίρη, ο οποίος μου παραχώρησε το δικαίωμα να χρησιμοποιήσω τον πίνακά του “Cactus on the slope of Mount Taygetos”, ο οποίος είχε συμπεριληφθεί στην έκθεση “Antipodean Palette” 2014 που είχε διοργανώσει ο Πολιτιστικός Σύνδεσμος, και τώρα κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου μου «Διάπυρες Εμπειρίες»
Επίσης ευχαριστώ τον γαμπρό μου, Ανδρέα Θεοδωρόπουλο, η φωτογραφία του οποίου με μια μερική άποψη του Λονδίνου κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου μου «Γυάλινος Κόσμος – Εύθραυστος». Ο γαμπρός μου και η κόρη μου με την οικογένειά τους τα δύο τελευταία χρόνια βρίσκονται στο Λονδίνο για επαγγελματικούς λόγους.
Δεν πρέπει να παραλείψω να ευχαριστήσω, και από το βήμα αυτό, τον Κυριάκο για την πληκτρολόγηση και σελιδοποίηση των δύο βιβλίων μου, αλλά και για την ηθική του στήριξη.
Τελειώνοντας, ευχαριστώ τις κυρίες που είχαν την καλοσύνη να συνδράμουν με γλυκίσματα ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο.
Και πάλι, σας ευχαριστώ όλους που με τιμήσατε με την παρουσία σας.
Να είσαστε πάντα όλοι καλά.»